Δύο πεζά από τον ποιητή Νίκο Καρούζο
Η ποίηση, πάντα, κερδίζει τη νύχτα και χάνει την ημέρα. Γι' αυτό θα την έλεγα φωτεινή λόγχη μπηγμένη στο μαύρο. Και η ποίηση σπέρνει μέλλον. Έτσι πάντα. Και σήμερα το χρέος δεν άλλαξε. Γιατί, ευτυχώς ακόμη, ούτε τα δέντρα έλειψαν, ούτε το έαρ, ούτε ο ουρανός, ούτε η θάλασσα, ούτε το στήθος.DOCTV.GR
28 Σεπτεμβρίου 2021
Κι όμως διαβαίνουμε τον κίνδυνο να λείψουν. Επειδή τράβηξαν ουρανομήκη δρόμον, οι μηχανές και ξεκαρδίζεται με τη Θεότητα ο Περιπαίχτης Πίθηκος όπου κατάντησε το αδαμικό αρχέτυπο. Είναι κάτι που θα πληρωθεί ακριβά. Έχουμε κιόλας αναιρέσει τα Ριζώματα. Και προχωρούμε σ' ένα Μεσαίωνα Τεχνικής με την ανίερη τώρα εξέταση των άστρων.
Ώρα του φτερωτού σκύλου. Ο έρωτας απόγινε μορφή θανάτου. Και βασιλεύει ολούθε φρίκιαση και ιδεολογία, σ' ανατολή και δύση. Με τα φώτα των απογειώσεων ανατριχιαστικά, ψηλώνει ο άνθρωπος την ανελευθερία για μιαν αναστροφή του Κάτω Κόσμου σ' Απάνω Κόσμο, εκείθε απαγγέλλοντας εδάφια του Λένιν, εδώθε κουρελιάζοντας τον Ιησού με τη λύσσα των οικονομικών εγωισμών, όπου πυργώνουν τα φαλακρά από κάθε ανθρωπινότητα μονοπώλια.
«Τα μηχανήματα είναι τέλεια και θα γίνονται ολοένα πιο τέλεια. Γυρεύει σήμερα η ποίηση ν' ανταμώσει ο άνθρωπος την ψυχή του κάποτε.»
Είναι πολύ άγριο το θέαμα, εκτυφλωτικός Εωσφόρος. Αλλά τι θαύμα, εδώ πέρα κελαρύζει και το νεράκι των ποιητών. Ακόμη… Και γυρεύει ακοή ανθρώπου, καρτερικό σαν την αιωνιότητα. Πρέπει να γλιτώσουμε από ριζική συμφορά και σκοτεινή Συντέλεια. Τα μηχανήματα είναι τέλεια και θα γίνονται ολοένα πιο τέλεια. Γυρεύει σήμερα η ποίηση ν' ανταμώσει ο άνθρωπος την ψυχή του κάποτε. Και βέβαια ο Θεός είναι το μόνο Σημείο για τη συναπάντηση τούτη. Γυρεύει σήμερα η ποίηση κι αναθυμάται τις ρίζες, αντλεί την πίκρα, οικοδομεί την ωφέλεια της οδύνης. Είδαμε πρόσφατα στο σινεμά τη Σιωπή, την ερημιά των πάντων.Ο θεομανής Bergman, αυτός ο σκηνοθέτης οραματιστής, έκρουσε φοβερό κουδούνι, που ηχεί πιότερο από τους πυραύλους. Η απογείωση προς τον Άδη. Κρυοπαγωμένος ο άνθρωπος ανάμεσα στις εκτάσεις του Διαστήματος. Ωστόσο, και Μεσαίωνας και Ό,τι – θα θερίσει ανάσταση ο άνθρωπος, θ' ασπροφορέσει κάποτε ο άνθρωπος. Γιατί το θέλει η ποίηση. Λοιπόν το θέλει η ζωή. Για να φωταγωγηθεί το Δευτερόλεπτο των Χιλιετηρίδων.
Οργάνωση και Ελευθερία. Υπάρχει μια ωραία παλιά ιστορία… Κάποτε, λέει, ο διάβολος είχε βγει περίπατο μ' ένα γκαρδιακό του φίλο κ' εκεί που πήγαιναν ένας αμέριμνος διαβάτης έσκυψε να πάρει κάτι απ' το δρόμο. Μήπως είδες τι βρήκε; - ρωτά το διάβολο ο φίλος του. Τίποτα, λέει, ο διάβολος, τίποτα σπουδαίο, μια μικρή αλήθεια βρήκε. Μα αυτό, του λέει ο φίλος, είν' άσχημο για σένα. Μπα, καθόλου, λέει ο διάβολος, θα τον βάλω να την οργανώσει…
Δίχως οργάνωση δεν έχουμε τους κοινωνικούς, πολιτικούς και μύριους άλλους λαβύρινθους που κατά κύριο αποτέλεσμα δυναστεύουν τη ζωή μας. Το γεγονός είν' ολοφάνερο. Μα όμως η σώτειρα ελευθερία, όσο κι αν δεν είναι μπορετό να βλαστήσει στην υπερφαλάγγιση της Ιστορίας, που δίδαξε δείχνοντας τα πουλιά και τ' αγριολούλουδα ο Ιησούς, η ελευθερία εκείνη που φανερώνεται στις επιταγές του Πνεύματος, είν' η μόνη υποστασιακή δύναμη η ικανή να περιορίσει τ' αναρίθμητα δεινά, τα συνεχώς αυξανόμενα, της ανθρωπότητας, που ολοένα επισωρεύει η οργάνωση, η διαβολική αυτή πραγματικότητα.
Ο Νίκος Καρούζος (17 Ιουλίου 1926 - 28 Σεπτεμβρίου 1990) ήταν ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο και έζησε στην Αθήνα για 40 χρόνια. Η ποίηση του Καρούζου έχει χαρακτηριστεί ως φιλοσοφική, θρησκευτική, μυστική, μα δεν είναι τόσο η μεταφυσική διάσταση που τη διακρίνει, αλλά «μια υπαρξιακή πλησμονή, που τον ωθεί πέρα από τα όρια του εγώ, προς τη συγχώνευση με το αισθητό σύμπαν». Έχει βραβευτεί με το Β' Κρατικό Βραβείο ποίησης, το Α΄Βραβείο ποίησης της Ομάδας των Δώδεκα και το Κρατικό Λογοτεχνικό βραβείο ποίησης (1988).
Διαβάστε επίσης:
Μπέργκμαν: Ο έρωτας
12 συμβουλές του Ν. Καρούζου
εμφάνιση σχολίων